Türkiye’de 2013 yılından itibaren üretilen hayat tabloları, doğuşta beklenen yaşam süresini hesaplamanın yanı sıra, ilk kez eğitim durumuna göre beklenen yaşam süresi bilgilerini de sunuyor. Bu yeni veriler, Türkiye genelinde ve iller bazında yaşam süresi farklılıklarını ortaya koyuyor.

Türkiye Genelinde Beklenen Yaşam Süresi

2020-2022 dönemi için Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi 77,5 yıl iken, 2021-2023 döneminde bu süre 77,3 yıla düştü. Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresi 74,7 yıl, kadınlarda ise 80 yıl olarak hesaplandı. Kadınların erkeklerden ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşadığı görülüyor.

Yaşam Süresi ve Yaş Grupları

15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl olarak belirlenirken, erkekler için bu süre 60,9 yıl, kadınlar için ise 66,1 yıl oldu. 30 yaşındaki bireylerin kalan yaşam süresi ortalama 49,1 yıl; erkeklerde 46,6 yıl, kadınlarda ise 51,5 yıl olarak hesaplandı. 50 yaşındaki kişilerin kalan yaşam süresi ortalama 30,1 yıl; erkekler için 27,8 yıl, kadınlar için ise 32,3 yıl olarak belirlendi. 65 yaşındaki kişilerin kalan yaşam süresi ortalama 17,4 yıl olup, erkekler için 15,7 yıl, kadınlar için ise 19 yıl oldu. Bu, 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,3 yıl daha uzun yaşaması beklenmektedir.

İllere Göre Beklenen Yaşam Süresi

İllere göre doğuşta beklenen yaşam süresi en yüksek Tunceli’de 80,8 yıl olarak tespit edilirken, bu ili 79,7 yıl ile Şırnak ve Mardin takip ediyor. Beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 76,1 yıl ile Kilis oldu. Kilis’i, 76,2 yıl ile Gaziantep ve 76,8 yıl ile Adana izledi.

Cinsiyet Bazında İl Farklılıkları

Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 78,1 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 77,1 yıl ile Mardin ve 77 yıl ile Bingöl takip etti. Erkeklerde beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 73,2 yıl ile Kilis. Kilis’i, 73,6 yıl ile Gaziantep ve 74 yıl ile Kırklareli, Edirne ve Adana izledi.

Kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 83,6 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 83,3 yıl ile Şırnak ve 82,5 yıl ile Muğla takip etti. Kadınlarda beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 78,7 yıl ile Gaziantep. Gaziantep’i, 79,1 yıl ile Kilis ve 79,2 yıl ile Kütahya ve Hatay izledi.

Büyükşehirlerde Beklenen Yaşam Süresi

En fazla nüfusa sahip olan İstanbul’da doğuşta beklenen yaşam süresi 78,6 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer, erkeklerde 75,8 yıl, kadınlarda ise 81,3 yıl oldu. Ankara’da ise doğuşta beklenen yaşam süresi 79,2 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde. Ankara’da erkeklerde bu süre 76,5 yıl, kadınlarda ise 81,8 yıl olarak belirlendi.

Eğitim Durumuna Göre Beklenen Yaşam Süresi

Eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi analiz edildiğinde, eğitim seviyesi arttıkça yaşam süresinin uzadığı görüldü. Düşük eğitim seviyesine sahip kişilerde beklenen yaşam süresi daha kısa olurken, yükseköğretim düzeyine sahip kişilerde bu süre belirgin şekilde uzamaktadır. Ortaöğretim altı eğitim seviyesine sahip 30 yaşındaki kişilerin beklenen yaşam süresi ile yükseköğretim düzeyine sahip 30 yaşındaki kişilerin beklenen yaşam süresi arasındaki farkın yaklaşık 5 yıl civarında olduğu belirlendi. Bu, eğitim düzeyinin yaşam süresi üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor.